Rondom Oldeholtpade liggen drie wandeltochten uitgezet door de vereniging van Plaatselijk Belang Oldeholtpade en gaan zowel over verharde wegen alsook over zandpaden. Deze wandeltochten door en rond het dorp Oldeholtpade tonen u het karakteristieke landschap van de Stellingwerven in volle glorie.
De routes zijn beschreven door Geert Lantinga en Freddie de Vries (cultuur historische wetenswaardigheden). Hoewel wij geprobeerd hebben de route zo nauwkeurig mogelijk uit te zetten, te beschrijven en te onderhouden kan Plaatselijk Belang Oldeholtpade geen verantwoordelijkheid nemen voor eventuele fouten of veranderde omstandigheden. De wandelroutes bieden u een waardevolle handleiding aan voor een nadere kennismaking met de natuur en cultuur van het dorp Oldeholtpade. Tot slot nog een verzoek: Oldeholtpade biedt u rust en ruimte, dat willen we u niet onthouden. Maar weest alstublieft zuinig op de natuur en laat geen afval achter. Klik op één van de onderstaande routes voor een volledige beschrijving.
Wandelroutes in Oldeholtpade
Scheeneroute
Start: evenemententerrein Hoofdweg 169 a
Gele paaltjes
8 km
ca 1 uur 15 min
We volgen de gele paaltjes en gaan vanaf het evenemententerrein terug naar de Hoofdweg waar we rechtsaf slaan. Wandel tot ruim een kilometer buiten de bebouwde kom. Direct na huisnummer 89 slaat u rechtsaf het Scheenebospad in. Oldeholtpade is één van de 26 dorpen in de gemeente Weststellingwerf. Het heeft, door de lintbebouwing, het karakter van een echt streek- of wegdorp. Ter weerszijden van de Hoofdweg vestigden zich hier de bewoners; van oorsprong waren dat veel boeren. De meeste boerderijen zijn uit het dorpsbeeld verdwenen maar bepaalde elementen herinneren nog aan die periode. Tussen huisnr. 110 en 108a staan drie oude lindebomen die stonden bij een oude boerderij welke in 1982 is afgebroken. Bij de Hamersweg lopen we rechtdoor en enkele honderden meters verder zien we links van de weg het monument van Wilfred Berry, een Canadese militair, die tijdens de bevrijdingsacties om het leven is gekomen. Naast dit monument is een Canadese esdoorn (mapleleaf) geplant ter nagedachtenis aan deze bevrijder. Direct naast dit monument staat nog een authentiek boerderijtje zoals er in deze omgeving tientallen stonden. Als de bebouwing ten einde loopt zien we nabij huisnr. 58 nog een oude laan die vroeger vanaf de Hoofdweg de verbinding was naar de hooilanden nabij de Linde. U blijft het Scheenebospad volgen tot waar de ruilverkavelingsweg overgaat in een fietspad en volg deze tot de Hamersweg. Rechts van het Scheenebospad zien we een typisch hakhoutbosje met veel hulst en ook de forse adelaarsvaren. Langs dit Scheenebospad stonden vroeger veel kleine huisjes, ‘t was hier armoe troef. Ook bekende dorpsfiguren als Jan Pit en Jan "Tjerkies" met de keeshondjes hadden hier hun onderkomen. Nadat het pad een scherpe bocht naar links heeft gemaakt zien we recht voor ons een karakteristieke boswal. Eeuwen geleden werden deze opgeworpen als afscheiding tussen de eigendommen van de boeren. Dat in deze boswallen veel hulstbomen voorkomen is te danken aan het feit dat het kappen van deze bomen als een soort misdaad werd beschouwd. Ook thans is de hulst nog een beschermde boom. Nadat het pad wederom een bocht heeft gemaakt kunnen we rechts in het landschap duidelijk een glooiing zien die aflopend is naar het stroomdal van de Tjonger. Recht voor ons zien we de kerktoren van Oldeholtwolde. Als we op het fietspad lopen zien we rechts de Scheene; welke zo rond de middeleeuwen zal zijn gegraven als "scheidinghe" tussen Oldeholtpade en Ter Idzard. Links van het fietspad loopt een hoogwatersloot welke wordt gevoed vanuit de Tjonger om de aanliggende hogere gronden van water te voorzien. Achter deze sloot zien we veel jonge aanplant die is aangebracht in het kader van de ruilverkaveling "Midden Tjonger". Vroeger strekten langs de Scheene zich de "Scheenebosschen" uit en het was ook in deze omgeving dat in 1712 de laatste wolf werd geschoten door Albert Harmens. Rechts van het fietspad, vlakbij een wit arbeidershuisje zien we een mooie witte berk met heksenbezems; welke ontstaan door een schimmelaantasting. Ook kunnen we zien dat her en der in het landschap hoogteverschillen zijn. Vroeger werd er woudzand afgegraven om te gebruiken als strooisel onder de koeien. We naderen nu de Hamersweg welke de verbindingsweg is tussen Oldeholtpade en Ter Idzard. De oorspronkelijke klinkerweg werd aangelegd tussen 1870 en 1873. *We steken de Hamersweg recht over en vervolgen het fietspad tot een geel paaltje aangeeft dat we linksaf moeten het Weembos in. Verder lopend kan men in deze open stukken, met hier en daar wat bosjes, regelmatig reeën aantreffen en horen we in het broedseizoen vaak het gemiauw van de buizerd hoog in de lucht. Bij een hoger hakhoutbosje slaan we linksaf. Dit bos heet de "Weembos" en deze naam geeft aan dat het oorspronkelijk kerkelijk bezit was. Hier kwamen vroeger ook veel heideveldjes en vennetjes voor. De hakhoutbosjes bestaan voornamelijk uit eik, berk, lijsterbes, vuilboom en hulst; terwijl ook de aderlaarsvaren en bosbes hier goed gedijen. De hakhoutbosjes werden vroeger om de twaalf jaar gekapt waarbij het hout diende als boerengerief- en als brandhout voor de kachel. De takken werden opgestookt om de ovens van de plaatselijke bakkers te verwarmen. Aan het eind van het bos zien we, over de velden, Ter Idzard met zijn eeuwenoude kerk. Onder het lopen kunt u geregeld het schorre gekrijs horen van de vlaamse gaai. Bij de jongere aanplant hoort u in het voorjaar veel zangvogels zoals de tjiftjaf, tuinfluiter, zanglijster en ook de fazanthaan laat zich geregeld horen. Voorbij het zitbankje slaat u rechtsaf en neemt het fietspad weer een eindje terug en u slaat het eerste pad aan de linkerzijde in. We hebben hier een schitterend uitzicht op de kerktoren van Oldeholtpade. De toren met zijn "siepel" is karakteristiek en vormt een harmonieus geheel met de omgeving. Hierna kronkelen we langs mooie paadjes richting ijsbaan. Nabij het vennetje met de dikke steen staan veel elzen. In deze elzen zitten vaak zaadeters zoals de sijs en de vink. Op een schuin pad met rechts een aanplant van lariks kunnen we regelmatig de matkopmees en het goudhaantje aantreffen. We vervolgen het pad naast de ijsbaan waar we ook een verscheidenheid aan vogels kunnen aantreffen; dit doordat in de bosaanplant diverse boomsoorten voorkomen. We komen uit bij de basisschool waarvoor we rechtsaf slaan. Op de Hoofdweg gaan we wederom rechtsaf tot aan het eindpunt van de route op het evenemententerrein. De basisschool draagt de naam "De Striepe". Deze naam was de veldnaam van het smalle stuk grond dat aan de westkant was gelegen van het perceel waarop de school eertijds werd gesticht. Het huidige gebouw is in 1979 in gebruik genomen. Op de Hoofdweg zien we midden in het dorp een prachtige rij eikebomen staan met daarin ook broedvogels als de boomkruiper, grote lijster, kauw en turkse tortel. De Hoofdweg is sinds mensenheugenis de levensader van het dorp. Langs deze weg heeft zich door de eeuwen heen het karakteristieke dorp zich gevormd. Bekende buurtschappen uit vroeger tijd waren de Kerkbuurt en de Molenbuurt.
Kerkeboschroute
Start: evenemententerrein Hoofdweg 169 a
Blauwe paaltjes
4 km
ca 45 min
We volgen de blauwe paaltjes en lopen over het evenementenveld richting "Scheenebos". Hier vervolgen we ons pad langs de blauwe paaltjes en aangekomen op het fietspad slaan we rechtsaf. Het weiland waarover u hebt gelopen wordt thans door diverse verenigingen gebruikt als evenemententerrein. Dit terrein is begin zestiger jaren afgegraven wat u kunt zien aan de verdiepte ligging ten opzichte van de naast gelegen percelen. In het oude bosje ziet u links een restant van een oud heideveld. Dit is nog een herinnering aan de uitgestrekte heidevelden die vroeger in deze omgeving veel voorkwamen. Na ca 100 meter over het fietspad gaan we rechts en gelijk weer links. We vervolgen dit bospad tot we de ijsbaan naderen en blijven de blauwe paaltjes volgen tot we weer op het fietspad komen waar we rechts af gaan. Nadat we het fietspad verlaten hebben komen we door een hakhoutbosje met veel oude eiken. Hieruit valt op te maken dat dit bosje al jaren niet meer gekapt is. Vroeger werden dergelijke bossen minstens één keer in de 10/12 jaar gekapt. Het hout werd gebruikt als afrasteringspalen, brandhout voor kachel of bakkersoven en het berkenrijshout werd gebruikt om bezems te maken. Na het volgen van een bocht zien we een perceel beplant met grove den. Deze boomsoort kan goed over droge, schrale grond. Als we de ijsbaan naderen hebben we zicht op de karakteristieke lintbebouwing van het dorp. Als we het kronkelpaadje volgen moeten we eens letten op het schone water in de slootjes en de vennetjes. In het voorjaar wemelt het hier van de kikkers en ook de watersalamander komt hier voor. Bij één van de vennetjes ligt een dikke veldkei welke met een ijstijd vanuit Scandinavië hier naar toe is gebracht. In het achter ons liggende gevarieerde gebied kun je velerlei vogelsoorten aantreffen zoals de vink, fazant, vlaamse gaai als ook de spotvogel, goudvink en goudhaantje. We vervolgen het fietspad en gaan aan het eind rechtsaf tot aan de Hoofdweg. Nadat we links over een open gebied het dorp Ter Idzard hebben kunnen ontwaren zien we aan de linker kant door het struikgewas het waterpompstation dat in 1938 is gebouwd om grondwater op te pompen en geschikt te maken voor drinkwater. Opvallend langs het fietspad zijn de karakteristieke misschien wel eeuwenoude "hulsepollen". Ook heeft men hier een fraai uitzicht op de N.H. kerk en de omliggende bebouwing. We passeren nu de velden van de korfbal- en tennisclub. Het bos rondom de tennisbanen draagt als sinds mensenheugenis de naam "Paepentuuntien". Het vormde een onderdeel van de tuin van de oude pastorie. Aan het eind van het fietspad gaan we rechtsaf. Bij de Hoofdweg aangekomen zien we schuin over aan de rechterkant de eeuwenoude boerderij "de Huls". Deze boerderij staat al sinds 1668 in de geschriften en is genoemd naar één van de vroegere bewoners. We steken de Hoofdweg recht over en gaan de Wandelbos in. Bij het binnen gaan van de wandelbos zien we enkele meters recht voor ons een eik die in 1909 geplant is ter gelegenheid van de geboorte van prinses Juliana. Wij volgen echter de blauwe paaltjes en gaan in het wandelbos dus links af. Aan de oostelijke zijde van dit hakhoutbos lag de oostervikkerij’e, wat ook herinnert aan het kerkelijk verleden. Bijna aan het eind van het wandelbos zien we links de oude begraafplaats. Het toegangshek is destijds gemaakt door de dorpssmid. Middenop het kerkhof valt een, niet veel voorkomende, treurbeuk te bewonderen. Op deze begraafplaats is de geschiedenis van de grafzerk door de jaren heen duidelijk te volgen. Mede door het nabij gelegen waterpompstation was uitbreiding niet meer toegestaan en is er een nieuwe begraafplaats aangelegd aan de Vinkegavaartweg nabij de Linde. Komend uit de Wandelbos steken we schuin over en vervolgen onze route linksaf langs de Hoofdweg tot aan het eindpunt van de route op het evenemententerrein. Tegenover de driesprong zien we aan de rechterkant de oude pastorie, gebouwd in 1744. Evenals de pastorie behoorde ook de naast liggende boerderij met landerijen tot de kerk. We naderen nu de NH. Kerk, wat toch als de grote trots van het dorp genoemd mag worden. Aangenomen mag worden dat het huidige kerkgebouw in 1545 in gebruik werd genomen en de toren in 1608 er tegenaan werd gebouwd. Tijdens de restauratie van 1985 is de opening tussen toren en kerk dicht gevoegd. In vroeger tijd werd deze kerk gebouwd als katholieke kerk vanwaar de naam H. Stefanus nog getuigd. In de westelijke muur van de toren is een plaquette aangebracht in opdracht van één van de leden van de familie Lycklama a Nijeholt. Helaas is door verwering, zowel de tekst als beeltenis weg gevaagd. Als we de route vervolgen zien we vlak voor het eindpunt aan de rechterzijde nog twee grote boerderijen die ons nog herinneren aan ‘t rijke boerenleven van een paar decennia terug.
Heidehoogteroute
Start: evenemententerrein Hoofdweg 169 a
Rode paaltjes
6 km
ca 1 uur
We volgen de rode paaltjes en gaan over het evenemententerrein door het achterliggende bosje. Aangekomen op het fietspad gaan we links af. Het evenemententerrein wordt thans door diverse verenigingen gebruikt voor festiviteiten, wedstrijden ed. Dit terrein is in de zestiger jaren afgegraven wat u kunt zien aan de verdiepte ligging. Het bosje waar u dwars door heen loopt is particulier terrein. Hier kunnen we nog een stukje heide aantreffen wat nog een restant is van de vele uitgestrekte heidevelden die vroeger in deze omgeving veel voorkwamen. Bij de eerstvolgende kruising slaan we linksaf de Hamersweg in. We volgen deze weg tot aan de Hoofdweg welke we recht oversteken en vervolgen onze route over de P.J.Gorteweg. In de open stukken links en rechts naast het fietspad kunnen we regelmatig reeën aantreffen en horen we in het broedseizoen vaak het gemiauw van de buizerdhoog in de lucht. De Hamersweg is de verbindingsweg tussen Oldeholtpade en Ter Idzard. Langs deze weg stonden her en der kleine huisjes in het veld. Velen zijn in de loop der tijden afgebroken maar op een enkele plaats zie je nog klein huisje staan. Het is haast onbegrijpelijk dat hier een volledig gezin in kon leven. Na ongeveer 100 meter gaan we linksaf 'de nieuwbouw' in, dit is de G.F. Vosstraat. Daarna onze weg vervolgen via de Oltholtstraat en de Hesselingstraat en nu rechtsaf naar onze nieuwe verbindingsweg 'De Koele'. We gaan nu veilig onder de drukke Stellingenweg door en gaan daarna linksaf over de parallelweg. Na ongeveer 100 m linksaf een zandpad in, aan het eind van dit pad komen we aan in “de Meulelaene” en gaan linksaf. Na 10 meter slaan we bij een rood paaltje rechtsaf en vervolgen onze route. De naam "Meulelaene" geeft al aan dat hier vroeger een molen gestaan heeft. Daar waar op een toegangshek "Meulepollehoeve" staat heeft tot het eind van de 19e eeuw een standerkorenmolen gestaan. Veel van het te malen graan werd via de "Meulewiek" aangevoerd per schip over de Linde.Vlak voordat we rechts af slaan kijken we op de "Meulelaene" recht voor ons uit en zien aan de horizon het prachtige natuurreservaat "De Lindevallei". ‘t Was ook hier waar de vroegere hooilanden van de Linde zich uitstrekten met veel bloemenpracht en veel vogels en wild. Deze gebieden lagen ook elke winter onder water. Nadat we de "Meulelaene" verlaten hebben lopen we al spoedig door een dubbele boomwal; we lopen thans door een vroegere perceelsgrens van twee eigenaren. Als we weer in westelijke richting lopen zien we links nog een restant van een petgat liggen. Her en der lagen dergelijke petgaten (waaruit turf gewonnen werd) verspreid in het landschap. Deze zijn in de loop der jaren weer verdwenen door landaanmaak van de plaatselijke boeren. In de verte zien we een boerderij gebouwd op een natuurlijke hoogte in het landschap. Dit was ook wel nodig want elk jaar "struupten" de landerijen onder water. ‘t Was ook in deze omgeving waar in vroegere jaren geschaatst werd door de dorpsbewoners. De naam van ijsclub "Naar Buiten" herinnert daar nog aan. Het bosgebied waar we ons thans bevinden heet ‘de Heidehoogte". Veel zand is hier vergraven en gebruikt als strooisel onder de koeien en voor verschillende andere doeleinden zoals het verharden van wegen en paden (menningen). Nadat we het bosgebied verlaten hebben vervolgen we in noordelijke richting onze route en steken wederom de Stellingenweg voorzichtig over waarna we direct rechts en weer links de rode paaltjes blijven volgen. Dit aangelegde bosje is in de jaren ’90 gerealiseerd in het kader van de ruilverkaveling. We zien rechts de sitka-spar staan met haar scherpe naalden; welke tegenwoordig steeds meer in trek is als kerstboom. Na een bocht links en rechts komen we aan in een laan de zg. "Stinklaene". Dit is weer zo’n laan (waarvan er in Oldeholtpade meerdere zijn) die in vroeger dagen door de boeren werd gebruikt om naar de hooilanden aan de Linde te gaan. Als we bij de Hoofdweg aankomen gaan we rechtsaf. We blijven deze volgen tot aan de afslag naar het evenemententerrein alwaar het eind is van deze route. Langs de Hoofdweg valt het links en rechts op dat veel vrijstaande huizen grote, diepe tuinen hebben. Vroeger stonden daar vaak fruitbomen voor eigen gerief. Veel van deze hoogstam appel- en perenbomen zijn in de loop der jaren verdwenen maar hier en daar zie je ze nog staan; met in het voorjaar de prachtige bloesem en in het najaar de vruchten. Tevens nestelen hierin graag de turkse tortel, bonte vliegenvangers, vink, zanglijster, boomkruiper enz.
